η πρώτη αίσθηση της «Μελαγχολίας» του Τρίαρ

Η Ζωή έχει τελειώσει.. κι εμείς δεν το ξέρουμε.

Μου αρέσει πάντα η πρώτη προσέγγιση μιας ταινίας.. η πρώτη αίσθηση που σου αφήνει μόλις βγεις από την αίθουσα. Σίγουρα, η «ώριμη» άποψη που σχηματίζεις μέσα στο χρόνο είναι και η πιο ορθή, αλλά, στο φινάλε, δεν υπάρχει και η «αξία» της δίωρης διασκέδασης;

Λίγες ώρες, λοιπόν, αφού είδα τη νέα ταινία του Τρίαρ «Μελαγχολία», θέλω να μοιραστώ τη γεύση που μου άφησε.

Το post ίσως να περιέχει και spoilers οπότε συνεχίζεται την ανάγνωσή του at your own risk…

Κατ` αρχήν υπάρχει μια τεράστια παραπληροφόρηση του κοινού για τη θεματολογία της ταινίας.

Όλοι νομίζουμε, όπως πχ στο Αθηνόραμα αλλά είχα αναπαράξει και εδώ, πως πραγματεύεται ένα γαμήλιο γλέντι την ώρα που η γη βρίσκεται σε πορεία πρόσκρουσης προς ένα πλανήτη, τον «Μελαγχολία». Το πραγματικό θέμα, όμως, είναι η πεισματική ΑΡΝΗΣΗ της Γης πως βρίσκεται σε αυτή την κατάσταση!

Επιστήμονες, media.. όλο το καθεστώς διαρρηγνύει τα ιμάτια του πως η Ζωή δεν τελειώνει.. πως ο Μελαγχολία θα περάσει δίπλα μας, πως για άλλη μι αφορά θα την γλιτώσουμε!

Η γη, λοιπόν, συνεχίζει να καταρρέει και εμείς ζούμε πεισματικά μέσα στις ιδεοληψίες μας. Ο αστρολόγος της ταινίας (Κίφερ Σαδερλαντ) δικαιολογεί συνεχώς αυτή την πτώση.. Το ρεύμα κόβεται, το οξυγόνο μειώνεται, τα νερά φουσκώνουν, τα σκουλήκια ξεφυτρώνουν μέσα από τα χώματα, αλλά «όλα αυτά είναι μεμονωμένες παρενέργειες»… Ήδη από το πρώτο πλάνο του πρώτου μέρους έχουμε πάρει μια πρόγευση.. Μια γιγάντια λιμουζίνα κολλημένη μέσα σε ένα στενό, ερειπωμένο χωματόδρομο…

Η καταστροφή, λοιπόν, του πλανήτη γίνεται «κοινός νους» μόνο στα τελευταία λεπτά της ταινίας. Είναι αυτό ακριβώς το σημείο που αντιστρέφονται οι ρόλοι. Στις δύο προηγούμενες ώρες έχουμε μια αυτοκαταστροφική Κίρστεν Ντανστ που διαλύει το γάμο της και βυθίζεται σε μια ακατανόητη(;) κατάθλιψη. Ανίκανη να φάει, να πλυθεί, μεταμορφώνεται τις τελευταίες στιγμές σε «κολώνα».  Οι εξωτερικές συνθήκες βρίσκονται σε αρμονία με την εσωτερική της κατάσταση. «Η ζωή στη γη δεν είναι ωραία» λέει στην αδερφή της (Σάρλοτ Γκαινγκσμπουργκ)«και γι` αυτό δε θα λείψει σε κανένα.»  Η Σάρλοτ αναζητεί μια τελευταία διέξοδο «Τις τελευταίες στιγμές, θα ήθελα να μου κρατάς στο χέρι στη βεράντα!» και η Κίρστεν αναρωτιέται «Να κρατάμε κι ένα ποτήρι κρασί; Να βάλουμε και μουσική; Την ενάτη του Μπετόβεν; Ακόμα και τώρα αναζητείς κάτι ‘ωραίο’; Στη τουαλέτα στριμωγμένοι, μας αξίζει να είμαστε».

Ο Τρίαρ , όλο και περισσότερο, συνεχίζει να εκφράζεται διαμέσου των γυναικείων του ρόλων. Οι άντρες παραμένουν ημιτελής, ρηχοί και μονοσήμαντοι. Ο γαμπρός που «αγαπά» και θέλει το καλό της νύφης, το σκληρό αφεντικό, ο συναισθηματικά ανάπηρος και δειλός πατέρας, ο πιτσιρικάς-σεξουαλικό εργαλείο, ο καθεστωτικός-ιδεοληπτικός και κυριαρχικός Πάτερ-Φαμίλιας.

Αντίθετα οι γυναίκες ψάχνουν.. αναζητούν.. Αμφισβητούν τα «όλα βαίνουν καλώς». Ακόμα και όταν εθελοτυφλούν, κάπου το «ξέρουν» πιο βαθειά, μέσα τους. Αναζητούν  μια πραγματική «Ιθάκη», πραγματικές συνθήκες κατανόησης και αγάπης, όχι σχήματα και κατασκευάσματα του μυαλού.

Ζούνε και πεθαίνουν μέσα σε αυτή την πορεία εξερεύνησης. Παλεύουν σα λιοντάρια για τα «όνειρα» τους αλλά και συνθλίβονται όταν συνειδητοποιούν αυτή τη ματαιότητα.

Συγκλονιστικό το πέρασμα της Σάρλοτ Ραμπλινγκ σα τη κυνική, διαζευγμένη μητέρα της Νύφης. Στα τελειώματα του γάμου (ΠΡΟΣΟΧΗ: όχι της ταινίας!) η Κίρστεν Ντανστ αναζητεί συμβουλή από τη μάνα της. Μέσα σε κατάσταση φθοράς, έχοντας ξεσκίσει το νυφικό κατουρώντας μες στο γκολφ, απορρίπτοντας τα όνειρα του γαμπρού για τα κτήματα με τις Αυτοκρατορικές μηλιές, καθυστερώντας όλα τα τελετουργικά, σέρνοντας το κορμί της ανάμεσα σε μπάνια και κρεβάτια, βλέπει εφιάλτες να βρίσκεται δεμένη στη γη από χιλιάδες νήματα.

«Τι να κάνω;» ουρλιάζει τη μάνα της «Δεν μπορώ να φύγω. Αισθάνομαι ανίκανη να προχωρήσω». «Μπορείς, έστω, να τρεκλίσεις;» αποκρίνεται η Σάρλοτ «Παράτα τα όνειρα σου και προχώρα τρεκλίζοντας» .

---