Keith Jarrett & Jan Garbarek – Tabarka (μια μικρή αφρικάνικη ιστορία)

Το Τραγούδι

Το Tabarka είναι μία σύνθεση από τη συλλογή του My Song στα 1978. Στη δεκαετία του ’70 ο Keith Jarrett συνεργαζόταν με μια τριάδα μεγάλων μουσικών: ο Danielsson στο μπάσο, ο Christensen στα κρουστά και ο Jan Garbarek στο τενόρο σαξόφωνο.

Ο Jan Garbarek ήταν για μένα ένα ίνδαλμα πριν από 20 τόσα χρόνια. Ήταν αυτός που με ώθησε να προσπαθήσω να μάθω σαξόφωνο. Θεωρώ πως ο ήχος που επιτυγχάνει είναι ότι πιο κοντά στην ανθρώπινη λαλιά. Καταφέρνει να κλάψει, να παρακαλέσει, να θυμώσει, να ουρλιάξει μέσα από μια αφαιρετική σύνθεση ήχων.

Το πάντρεμα που καταφέρνει με το πιάνο του Keith Jarrett είναι μοναδικό. Αν και το ομώνυμο τραγούδι (My Song) παραμένει ανυπέρβλητο, πάντα αναρωτιόμουν τι σήμαινε Tabarka.  Για χρόνια νόμιζα πως ήταν μια κραυγή, μια λέξη που είχε μόνο προσωπική φόρτιση, μια δημιουργία ενός γλωσσοπλάστη.

Όταν πήγα Τυνησία και ανακάλυψα πως υπήρχε μια πόλη που λεγόταν έτσι, τα πράγματα ήταν ξεκάθαρα… Έπρεπε να την επισκεφτώ.

Η Πόλη

Η Tabarka είναι μια παραλιακή κωμόπολη καμιά 100 χιλιόμετρα δυτικά της Τύνιδας στα σύνορα με την Αλγερία. Είναι κλασσικός προορισμός του τοπικού τουρισμού καθώς και κάποιων οργανωμένων γκρουπ από τη Δυτική Ευρώπη.

Φημίζεται από την παραγωγή κοραλλιών, ενώ φιλοξενεί και ένα ετήσιο jazz φεστιβάλ. Με αυτή την αφορμή, μάλλον, επισκέφτηκε ο Jarrett  την Tabarka και από ‘κει εμπνεύστηκε τη σημερινή δημιουργία που σας προτείνω.

Γεωγραφικά, η περιοχή έχει μια ενδιαφέρουσα φυσιογνωμία. Οι μικροί κόλποι της, προστατεύονται από ακρωτήρια με «βελόνες». Οι Needles  είναι τεράστιοι κάθετοι βράχοι σα «βελόνες» που ξεπροβάλλουν μέσα από τη θάλασσα. Τα συνεχή κύματα που σκάνε πάνω τους δημιουργούν αυτά τα εντυπωσιακά σχήματα που πολλές φορές ξεπερνούν τα 20 μέτρα.

Ένα περίεργο βράδυ στη Tabarka

Αυτή η επίσκεψη μου θα ήταν εντελώς αδιάφορη αν δεν είχε μια εντελώς σπάνια εμπειρία.

Ήδη είχα μπει σε «τρυπάκι» από την αρχή μόνο με το κλείσιμο των εισιτήριων. Από την Τύνιδα στη Ταμπαρκά υπήρχε μόνο ένα αεροπορικό δρομολόγιο την εβδομάδα και αυτό αυθημερόν. Κάθε Τρίτη έφευγε ένα αεροπλάνο το πρωί και επέστρεφε το βράδυ.  Είχα αποφασίσει να μείνει για δυο τρεις μέρες οπότε θα επέστρεφα με τραίνο. Με έκπληξη μου διαπίστωσα πως το «απλό» εισιτήριο έκανε γύρω στα 40€ (12000 δρχ τότε), ενώ με επιστροφή μόνο 30€ (10000 δρχ). Έκλεισα, προφανώς, το «με επιστροφή» και αυτόι μου βγήκε σε καλό.

Επειδή ήταν high season,μετά από πολλές ώρες κουρασμένος και απογοητευμένος, αποφάσισα να επιστρέψω αυθημερόν στη Τύνιδα, μακαρίζοντας παράλληλα την τύχη μου που είχα εισιτήριο.

Το αεοπλάνο έφευγε γύρω στα μεσάνυχτα, οπότε μετά από κάποιες βόλτες και ένα δείπνο, πήρα ένα ταξί μετά τις 10 να με πάει στα απομακρυσμένο αεροδρόμιο.

Κι εδώ αρχίζει το Twilight Zone…

Φτάνοντας στον περίβολο, διαπίστωσα μια περίεργη ησυχία και ελάχιστο φως. Όλοι έχουμε συνηθίσει να υπάρχει κόσμος που μπαινοβγαίνει, αυτοκίνητα, ανακοινώσεις. Εδώ δεν υπήρχε τίποτα.. Σα να ήταν κλειστό.

Άρχισα να ανησυχώ μήπως έχασα την πτήση, μήπως έκανα λάθος στο δρομολόγιο, αλλά, πλέον, δεν είχα ούτε μεταφορικό μέσο. Το ταξί μου είχε φύγει και δεν υπήρχε τίποτα άλλο έξω από το αεροδρόμιο.

Προχώρησα προς τα μέσα και ο φόβος μου είχε αρχίζει να γίνεται πανικός. Μέσα δεν υπήρχε ψυχή!

Δεν ξέρω αν μπορείτε να φανταστείτε ένα αεροδρόμιο, μικρό μεν αλλά «κυριλέ», όπου όλα τα γκισέ είναι άδεια, η καντίνα άδεια, τα καθίσματα, ΟΛΑ! Δεν υπήρχε ούτε υπάλληλος, ούτε επιβάτης, ούτε φωνή, ούτε ανάσα…

Λίγο πριν αρχίσω να ουρλιάζω από την υπερένταση, τα πράματα άρχισαν να ξεδιαλύνονται. Εμφανίζεται μια μελαχρινή υπάλληλος με τα πιο σαγηνευτικά μαύρα μάτια που έχω δει στη ζωή μου και μου εξηγεί τι συμβαίνει.

Το αεροδρόμιο της Ταμπαρκά είναι ενδιάμεσο σταθμός μεταξύ Βρυξελλών και Τύνιδας για οργανωμένα γκρουπ και κανείς, σχεδόν, δεν το χρησιμοποιεί για εσωτερικά ταξίδια στη Τυνησία. Εκείνη την ώρα υπήρχε μόνο εκείνη στην υποδοχή, ένας μπάτσος που κοιμόταν παραμέσα και ο διευθυντής του αεροδρόμιου. Μου επεσήμανε, μάλιστα, πως θα ταξιδέψω μόνος στο ταξίδι αφού όλοι θα αποβιβαστούν εκεί.

Ανακουφισμένος εγώ, πλέον, άρχισα να της εξηγώ γιατί επισκέφτηκα την πόλη της. Εκείνη δεν ήξερε πως υπήρχε τραγούδι για την Ταμπαρκά, κι έτσι της χάρισα την κασέτα (ναι!.. τότε δεν υπήρχαν cd και mp3) και αποφασίσαμε να την  ακούσουμε εκείνη τη στιγμή.

Την βάλαμε να παίξει στα μεγάφωνα του αεροδρόμιου κι έτσι βρεθήκαμε να μας πλημμυρίζουν οι ήχοι του Jarrett και του Garbarek.

Είναι από εκείνες τις στιγμές, που ο χώρος παίρνει άλλη σημασία. Η μουσική, του αλλάζει χρήση και θερμοκρασία.

Είχαμε ξεχάσει πως η πτήση είχε φτάσει, οι επιβάτες είχαν αποβιβαστεί και ήταν έτοιμη να πετάξει για Τύνιδα.

Μας το υπενθύμισε με αυστηρό τρόπο ο Διευθυντής του Αεροδρόμιου που κατέβηκε στην αίθουσα και με «απείλησε» πως αν δεν επιβιβαστώ άμεσα, θα φύγει χωρίς εμένα. Βλέπετε, δεν περίμεναν και κανέναν άλλο.

Πριν φύγω ζήτησα από την κοπελιά μια τελευταία χάρη .. Να μου κάνει αναγγελία από τα μεγάφωνα.

Γελώντας, πήρε το μικρόφωνο απέναντι μου και άκουσα για τελευταία φορά τη φωνή της «Please, all passengers may embark…»

Στο σύντομο ταξίδι της επιστροφής μου, ανάμεσα σε καφέ και τσιγάρο (που τότε ΚΑΙ επιτρέπονταν ΚΑΙ κάπνιζα) σκεφτόμουν, πως ο καθένας μας έχει κάτι τέτοιες μικρές διαμαντένιες πινελιές στη ζωή του.

Δεν χρειάζεται ούτε να τις «μικραίνουμε», αλλά ούτε να τις «τραβάμε», να τις στραγγίζουμε για κάτι παραπάνω.

Απλά να στολίζουν τον καμβά της ζωής μας.

---